هیپوترمی [1]حالتی است که به دنبال کاهش دمای بدن رخ داده و باعث آسیب به همه اندام‌ها و اختلال کارکرد آن‌ها می‌شود. در این وضعیت متابولیسم گلوکز کاهش یافته و در نتیجه اسیدوز متابولیک رخ می‌دهد. این وضعیت در صورت پیشرفت و عدم درمان می‌تواند باعث مرگ شخص شود. درمان در این حالت شامل گرم کردن و مراقبت دقیق از فرد آسیب دیده می‌باشد.

هیپوترمی پس از جراحی قلب باز می تواند عوارض جانبی بالقوه ای برای بیماران داشته باشد. به این منظور مطالعه­ای توسط سمیه حاجی­جعفری [2]و همکاران با هدف بررسی تأثیر گرم کردن مجدد بر پارامترهای همودینامیک و گاز خون شریانی بیماران پس از جراحی قلب باز انجام شد.

این کارآزمایی بالینی تصادفی در سال 1398 بر روی 80 بیمار تحت عمل جراحی قلب باز در مرکز قلب تهران انجام شد. موارد مورد بررسی به طور متوالی انتخاب و به طور تصادفی در یک گروه مداخله (40 نفر) و یک گروه کنترل (40 نفر) قرار گرفتند. پس از جراحی، گروه مداخله با تشک گرم کننده برقی و گروه کنترل با استفاده از یک پتوی ساده بیمارستانی گرم شدند. پارامترهای همودینامیک دو گروه 6 بار و گاز خون شریانی 3 بار اندازه گیری شد. داده‌ها با استفاده از روش­های آماری مناسب تجزیه و تحلیل شدند.

قبل از مداخله، دو گروه از نظر پارامترهای همودینامیک و گاز خون تفاوت معنی داری نداشتند. با این حال، دو گروه از نظر میانگین ضربان قلب، فشار خون سیستولیک، فشار خون دیاستولیک، میانگین فشار خون شریانی، دما و تخلیه ریه راست و چپ در نیم ساعت اول و یک ساعت اول تا چهارم پس از آزمایش تفاوت معنی‌داری داشتند. همچنین بین میانگین فشار اکسیژن شریانی دو گروه در حین و پس از گرم کردن مجدد تفاوت معنی داری وجود داشت.

نتایج این مطالعه که در Journal of Vascular Nursing در سال 2023 به چاپ رسید نشان داد که گرم کردن مجدد بیماران پس از جراحی قلب باز می تواند به طور قابل توجهی بر پارامترهای همودینامیک و گاز خون شریانی تأثیر بگذارد. بنابراین می توان از این روش برای تسریع بهبود بیماران استفاده کرد.

doi.org/10.1016/j.jvn.2023.01.003

تهییه و تنظیم: امین محسن زاده